Халықаралық қатынастардың экономизациялану үрдісі және жаңа Қазақстанның экономикалық дипломатиясы

    ИРН

    АР23490344

    Мемлекеттік тіркеу нөмірі

     

    Ғылыми жобаның басталу күні

    01.08.2024

    Ғылыми жобаның аяқталу күні

    31.12.2026

    Тапсырыс беруші

    Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі, Ғылым комитеті

    2024-2026 жылдарға арналған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобалар бойынша гранттық қаржыландыру

    Жоба жетекшісі

    Саяси ғылымдарының кандидаты, «Шығыстану» кафедрасының профессоры Байсултанова Кулипа Чарипкановна

    Орындалатын жұмыстың сипаттамасы

    Өзектілігі

    Әр қилы уақытта мемлекеттің экономикалық мүдделері басым болды. Жаһандану және жаһандық дағдарыс жағдайында мемлекеттер өзара тиімді ынтымақтастыққа мүдделі. Бүгінгі таңда басқа елдермен экономикалық қарым-қатынастар стратегиялық маңызға ие. Сыртқы саясатты экономизациялаудың өзектілігін Қазақстан Республикасынан да (бұдан әрі – ҚР) көруге болады, біздің мемлекет өз серіктестерімен сауда-экономикалық байланыстарды, инвестициялық ынтымақтастықты, өзара тиімді негізде экономикалық интеграцияны нығайтуға бағыттайды. Жаңа Қазақстанда сыртқы саясатты экономизациялаудың жаңа деңгейін қамтамасыз ету аса маңызды басымдық болып табылады.

             Басқа елдермен қарым-қатынастардағы экономикалық мәселелердің басымдылығы мемлекеттің және бизнестің шетелдерде ұлттық мүдделерін іске асыруға бағытталған отандық тауарлар мен қызметтерді сыртқы нарыққа шығаруға жәрдемдесетін, экономикалық дипломатияның рөлін өзектілендіруді анықтайды. Алайда, халықаралық қатынастардың экономикаландыруну үрдісіне қарамастан, қазіргі кезеңде экономикалық дипломатияның әлеуеті толық пайдаланылмай отыр, экономикалық дипломатия мәселелерін зерттеудің жеткіліксіздігі байқалады. Жаңа Қазақстанның экономикалық дипломатиясы қазіргі уақытта институционалдық қалыптасу сатысында және оның халықаралық деңгейде елдің экономикалық мүдделерін ілгерілету әдістері мен формаларын дамытуда бірқатар мәселелер бар.

    Жобаның мақсаты

    халықаралық қатынастардың экономикаландыруал,ың негізгі үрдістері мен Қазақстанның экономикалық дипломатиясының ерекшеліктерін талдау, Қазақстан Республикасының экономикалық дипломатиясының тиімділігін арттыру бойынша ұсыныстар әзірлеу.

    Қолдану салалары

    Әлеуметтік ғылымдар, халықаралық қатынастар, саясаттану, аймақтану

    Күтілетін нәтижелер

      - 2024 жылға:

    1. Экономикалық дипломатияны зерттеудің ғылыми-әдістемелік негіздемесі, негізгі әдіснамалық тәсілдерді жүйелеу, тақырып бойынша теориялық зерттеулердің дерекқорын құру;

    2. «Экономикалық дипломатия» ұғымының авторлық / ұжымдық анықтамасы;

    3. «Экономикалық дипломатия» тақырыбы бойынша библиографиялық көрсеткіш;

    4. Сыртқы саясаттағы экономикалық дипломатияның тиімділігіне әсер ететін құралдар мен факторларды анықтау;

    5. Әлемдегі экономикалық дипломатияның пайда болу тарихы туралы ғылыми зерттеулерді жүйелеу;

    6. ҒжЖБССҚК ұсынған журналдағы «Аймақтық қатынастардағы экономикалық дипломатияның теориялық және әдіснамалық негіздері»  ғылыми мақаласы;

    7. Аралық есепті дайындау.

     

    - 2025 жылға:

    1.   ҒжЖБССҚК ұсынған журналдарда 2 (екі) ғылыми мақаланы жариялау

    2. Жекелеген мемлекеттерде, оның ішінде Қазақстанда экономикалық дипломатияны дамытудың тарихи кезеңдерін жүйелеу және хронологиясын жасау

    3. Сыртқы саясаттағы экономикалық дипломатия мемлекеттерінің тұжырымдамалық көзқарасына шолу, оның мақсаты, міндеттері, негізгі бағыттары, іске асыру әдістері мен тетіктері;

    4. Сыртқы саясаттағы мемлекеттердің экономикалық дипломатиясының рөлі мен орнын анықтау;

    5.  Елдер бөлінісінде экономикалық дипломатияның басымдықтарын айқындау;

    6. ҚР экономикалық дипломатиясының сандық және сапалық көрсеткіштері негізінде олардың экономикалық қатынастарын қалыптастыру және дамыту мәселесіндегі мемлекеттердің ұстанымын бағалау;

    7. Инвестициялық ағындар бойынша деректерді, сауда-экономикалық қатынастар жөніндегі шарттарды, ҚР мен шет елдер арасындағы экспорт пен импорт құрылымын жүйелеу және халықаралық қаржы-экономикалық ұйымдардың рөлін айқындау; 

    8. «Шығыс елдері мемлекеттерінің экономикалық дипломатиясы» оқу құралын шығару;

    9. Аралық есепті дайындау.

     

     - 2026 жылға:

    1. Бәсекелестік артықшылықты арттыру үшін серіктес елдерге қатысты Қазақстан Республикасының экономикалық дипломатиясының ерекшеліктерін айқындау;

    2. Web of Science базасында импакт-фактор бойынша 1 (бірінші) немесе 2 (екінші) квартильге кіретін және (немесе) Scopus базасында кемінде 65 (алпыс бес) CiteScore бойынша процентилі бар рецензияланатын ғылыми басылымда 1 (бір) мақаланы немесе шолуды жариялау;

    3. ҒжЖБССҚК ұсынған журналдарда 2 (екі) ғылыми мақаланы жариялау ;

    4. Ағымдағы жағдайды бағалау және сыртқы экономика саласындағы қатынастарды дамытудың перспективалық жолдарын болжауды анықтау;

    5. «Қазақстан Республикасы экономикалық дипломатиясының мәселелері мен перспективалары» тақырыбында дөңгелек үстел өткізу;

    6. Серіктес елдерге қатысты Қазақстанның экономикалық дипломатиясының құралдарын жетілдіру бойынша әдістемелік ұсыным шығару;

    7. «Елдердің экономикалық дипломатиясы» монографияларын шығару;

     8. «Халықаралық қатынастар» бағыты бойынша бакалавриат студенттері үшін «Экономикалық дипломатия» білім беру бағдарламасын әзірлеу;

    9. «Қазіргі халықаралық қатынастардағы экономикалық дипломатияны зерттеу әдістемесі» тақырыбында докторлық диссертация дайындау;

    10. Жоба бойынша қорытынды есеп.

     

    Зерттеу тобының құрамы

    р/с

    Т. А. Ә. (бар болса), білімі, дәрежесі, ғылыми атағы

    Негізгі жұмыс орны, лауазымы       

    Хирш индексі, ResearcherID, ORCHID, Scopus Author ID идентификаторлары (бар болса) 

     

    Жобадағы немесе бағдарламадағы рөлі, сондай-ақ орындалатын жұмыстың сипаты

    қатысудың қысқаша негіздемесі

    1

    Байсултанова Күлипа Шәріпқанқызы

    Абылай хан атындағы ҚазХҚжӘТУ,

    саяси ғылымдар кандидаты,

    Шығыстану кафедрасының профессоры

     

      Индекс Хирша -1

    Orcid-  0000-0001-9575-1576

    Scopus Author ID – 57195467889

      Researcher ID  JXO-0597-2024

     

     1.       Duisekina, A., Baisultanova, K., Ashinova, Z. China and Kazakhstan: Belt and road cooperation /Central Asia and the Caucasus 2021, 22(2), p 101–109

    DOI: https://doi.org/10.37178/ca-c.21.2.09

    https://ca-c.org/wp-content/uploads/2021/11/ca-cE.2.21.pdf

     

         2. Galiev, A., Baisultanova, K., Yesserkepova, Z., Dautbekova, M., Isayeva, A. Mythologized history and politics in post-soviet Kazakhstan and Kyrgyzstan | [Histoire mythologisée et politique en Kazakhstan et Kirghizstan (dans la période postsoviétique)] , July 2017 Codrul Cosminului 23(1):237-246 ХИРШ -1

    https://journals.indexcopernicus.com/search/article?articleId=1527703

     

           3.  Baisultanova, K., Kagazbaeva, E., Dauen, D., Yesserkepova, Z . Issues in formation and functioning of political culture in post-soviet Kazakhstan,

    Volume 21 Issue 1 2020 CENTRAL ASIA AND THE CAUCASUS

    DOI: https://doi.org/10.37178/ca-c.20.1.08

    https://ca-c.org/wp-content/uploads/2021/11/ca-cE-01-20-1.pdf

     

           4. Aigerim M. Zhakyanova, & Kulipa Ch. Baisultanova «The EU and the Common Central Asian Higher Education Area: the Kazakh   , European Review, page 1 of 12 2023. Published by Cambridge University Press on behalf of Academia Europaea

    Ltd. doi: https://10.1017/S1062798723000376

    https://www.cambridge.org/core/journals/european-review/article/abs/eu-and-the-common-central-asian-higher-education-area-the-kazakh-dimension/B659E4CA26B1014ADAA888D9D5E38145

     

            5. Kulipa Baisultanova, Aidana Duisekina, Gauhar Dauletova, Aigerim Ustemirova, Zhanar Ashinova The Main Trends And Directions Of Cultural And Humanitarian Cooperation Between China And Kazakhstan Within The Belt And Road Initiative, / Opcion, Año 35, Especial Nº 22 (2019) 

    https://produccioncientificaluz.org/index.php/opcion/article/view/32456

     

    6. Baissultanova K.Ch. On the issue of digital diplomacy in the context of public diplomacy in modern international relations (в соавторстве Baktybekova B. B.) Вестник ЕНУ Серия Политические Науки. Регионоведение. Востоковедение. Тюркология, в № 2 (131)/2020, -63-73 р

    https://bulpolit.enu.kz/index.php/main/issue/view/15/14

    DOI: https://doi. org/10. 32523/26-16-6887/2020-131-2-63-72

     

    7.      Baissultanova K. C.,Duisekina A., Ashinova Z Features of the formation and development of China's economic diplomacy,  ., VOLUME 137, 2021 NUMBER 4 https://bulpolit.enu.kz/index.php/main/issue/view/21/20

    DOI: https://doi.org/10.32523/2616-6887/2021-137-4-18-27                    

     

    8.        Байсултанова К.Ч. Концептуальные основы экономической дипломатии государств Центральной Азии, - Известия Казумоимя имени Абылай хана, Серия «Международные отношения и Регионоведение», Том 51 № 1 (2023), с 26-39

     DOI: 10.48371/ISMO.2023.51.1.002

    https://bulletin-irr.ablaikhan.kz/index.php/j1/issue/view/38/49                      

     

    9. Nursultanova L.N.,  Baissultanova K.Ch. On the question of the history of economic diplomacy . 220-235. Известия. Серия: Международные отношения и регионоведение КазУМОиМЯ 3 (53) 2023, 5-8 

    https://bulletin-irr.ablaikhan.kz/index.php/j1/issue/view/40/51

    DOI 10.48371/ISMO.2023.53.3.016                                                             

     

    10     Байсултанова К.Ч. Қазақстан Республикасының  экономикалық дипломатиясының өзекті мәселелері / № 3 (2023): Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің хабаршысы. Саяси ғылымдар. Аймақтану. Шығыстану. Түркітану сериясы / https://bulpolit.enu.kz/index.php/main/article/view/43

    DOI:  https://doi.org/10.32523/2616-6887/2023-144-3-37-46     

     

    басшы

    - экономикалық дипломатияның негізгі бағыттарын талдау,

    - жоба тақырыбын зерттеудің теориялық-әдіснамалық ерекшелігін жүйелеу,

    -

    елдердің экономикалық дипломатиясы тұжырымдамасын талдау,

    - трансформациялаушы геосаяси және геоэкономикалық жағдайларды ескере отырып, авторлық анықтаманы әзірлеу;

    - ҚР экономикалық дипломатиясының ерекшеліктерін анықтау;

    - экономикалық саладағы ынтымақтастық перспективаларына баға беру және басқа елдермен сыртқы экономикалық қатынастардың перспективалық дамуын көрсету;

    - елге инвестиция тартудағы ҚР экономикалық дипломатиясының рөлі;

    - есептердің аралық және қорытындыларын жасау,

    - ҚР-дағы экономикалық дипломатияның өзекті мәселелері бойынша дөңгелек үстел ұйымдастыру,

    - жобаны іске асыруға басшылық жасау

    2

    Шайморданова Зара

    Джуандыковна

    Абылай хан атындағы ҚазХҚжӘТУ,

    Тарих ғ.док..

    халықаралық қатынастар кафедрасының профессоры

     

    ORCID

    0000-0001-6261-169X

    1.Sembayeva Zh., Shaymardanova Z. Expectations and predictability of the accumulated cooperation experience: Kazakhstan and Uzbekistan // CENTRAL ASIA AND THE CAUCASUS. VoI22, No3, 202I, pp 66-79;

    https://www.scopus.com/results/authorNamesList.uri?sort=count-f&src=al&sid=2d9ce5a9a62bf656490339bc374206a5&sot=al&sdt=al&sl=27&s=

    2. Китайская  миграция  в  Казахстане: есть ли угроза? // Вестник КазНПУ им. Абая. Серия «Исторические и социально-политические науки». – 2018. - № 4;

    3. Геополитика населения и его инделелктуальный потенциал: колл монография  // Multidisciplinary Eurasian Studies. Vol.1. – Seoul, 2022. - Р. 64-72;

    4. Центральная Азия на пути консолидации: зарубежный взгляд   // Вестник КазНПУ. Серия Исторические и социально-политические науки.- 2019. - Том 62. № 3. – С. 199-

    http://sp.kaznpu.kz/docs/jurnal_file/file20191112084521.pdf ;

    5. Shaimardanova Z.D. Population as a geopolitical factor // Bulletin of Abai Kazakh National Pedagogical University. Series «Historical and socio-political sciences». – 2020. -  №1(64). – С. 240-245.

    http://sp.kaznpu.kz/docs/jurnal_file/file20200601085037.pdf ;

    6. Bugytayeva S., Shaimordanova Z. The scientific and expert support of cooperation between America and South Korea // ВЕСТНИК Евразийского национального университета имени Л.Н.Гумилева. Серия политические науки. Регионоведение. Востоковедение. Тюркология. – 2022. - № 4.  – С.18-27.

    file:///C:/Users/Admin/Desktop 2022.pdf ;

    7. Globalization vs deglobalization or reglobalizarion? // Известия КазУМОиМЯ им. Абылай хана. Серия «Международные Отношения и Регионоведение».  –2020.  – № 4 (42).

    http://bulletin-irr.ablaikhan.kz/index.php/j1/issue/view/2/31 ;

    8. Shaimordanova Z. The transformational phase of regionalization International Korkut Ata Scientific Researhes Conference. 28-30.06.2022. Osmakyie, Turkey ;

    9.Вопросы науки и образования в XXI веке Сост. З.Д.. Шайморданова  – Алматы, «Полилингва», КазУМОиМЯ, 2023. – 185 с.;

    10. “Future of World Order in 2050 : Probable versus Preferred -- from Central Asian (Kazakhstan) Perspective.  National Assembly Futures Institute(NAFI) of Republic of Korea

    “The Future of the World and the Region in 2050 : Probable vs. Preferred ” (from a lot of countries' and regions' perspective). – Seoul, 2022;

    Жобаны бірлесіп орындаушы

    - хронология жүргізу және әлем елдеріндегі экономикалық дипломатияның дамуының тарихи кезеңдерін анықтау

    - трансформациялаушы геосаяси және геоэкономикалық жағдайларды ескере отырып, авторлық анықтаманы әзірлеу;

    - экономикалық дипломатияны дамытудың негізгі бағыттарын талдау, сыртқы экономикалық қатынастарды дамыту перспективаларын бағалау,

    - сыртқы экономика саласындағы халықаралық қатынастарды дамытудың ағымдағы жай-күйін бағалау және перспективалық жолдарын болжау;

    - Қазақстан Республикасының экономикалық мүдделерін қорғау бойынша практикалық ұсынымдар әзірлеу

    −- ҚР-дағы экономикалық дипломатияның өзекті мәселелері бойынша дөңгелек үстел ұйымдастыру,

    3

    Омаров Мейрат Мұратұлы

    Абылай хан атындағы ҚазХҚжӘТУ, с. ғ. к., халықаралық қатынастар кафедрасының доценті

    https://orcid.org/0000-0001-6553-6197

     

    1. Kazakhstan’s Foreign policy: Key to Providing National and International Security in 25 Years of Independence//25th Anniversary of the Independence of Azerbaijan, Kazakhstan and Kyrgyzstan, and Turkey’s Contribution to Development and Cooperation in the Turkic Region. P. 50 – 60. https://www.turkkon.org/assets/pdf/yayinlar/ozel-yayin-azerbaycan-kazakistan-ve-kirgizistanin-bagimsizliginin-25yili-ve-turkiyenin-turk-bolgesinde-kalkinma-ve-isbirligine-katkisi-10-en.pdf;

    2.         The Covid 19 as a factor in the transition of the Kazakh civil service to telecommuting /SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS IN CENTRAL ASIA (GSPPCONF2020) 15 – 17 October, 2020, The International Journal of Civil Service Reform and Practice (IJCSRP)

    https://www.astanahubjournal.org/index.php/ijcsrp/article/view/150/169;

    1.             Ethical values and the perception of corruption// Journal of Governance (Indonesia) Volume 4, Issue 1: (2019) June. P. 68 – 83.

    DOI: http://dx.doi.org/10.31506/jog.v4i1.5446

    https://jurnal.untirta.ac.id/index.php/jog/article/view/5446/pdf

    Жобаны бірлесіп орындаушы

    - негізгі әдіснамалық тәсілдерді жүйелеу,

    - экономикалық дипломатия саласындағы шетелдік зерттеулерге сүйене отырып, тақырып бойынша теориялық зерттеулердің дерекқорын құру;

            - экономикалық дипломатияның шетелдік тәжірибесін салыстырмалы талдау,

    - мемлекеттердің сыртқы саясатындағы экономикалық дипломатияның тиімділігіне әсер ететін құралдар мен факторларды анықтау;

    - - мемлекеттің стратегиялық міндеттерін шешуде, сондай-ақ халықаралық аренадағы экономикалық құралдар көмегімен өңір елдерінің бәсекеге қабілеттілігін арттыруда экономикалық дипломатияның әлеуетін ашу.

    - Қазақстан Республикасының экономикалық мүдделерін қорғау бойынша практикалық ұсынымдар әзірлеу

    - ҚР-дағы экономикалық дипломатияның өзекті мәселелері бойынша дөңгелек үстел ұйымдастыруға қатысу

    4.

    Жакьянова Айгерим Мухамедрахимовна

     

    Абылай хан атындағы ҚазХҚжӘТУ,докторант («6D020200 –Халықаралық қатынастар»)

    Scopus ID 58560494300 https://orcid.org/0000-0002-7775-1457

     

    1.             The EU and the Common Central Asian Higher Education Area: The Kazakh Dimension // European Review. – 2023. – pp.1-12. (doi:10.1017/S1062798723000376) (Скопус, процентиль 45%); https://www.cambridge.org/core/journals/european-review/article/abs/eu-and-the-common-central-asian-higher-education-area-the-kazakh-dimension/B659E4CA26B1014ADAA888D9D5E38145

    2.              The evolution of the concept of soft power in the work of Joseph Nye: Analysis of the main stages // Жаңалықтар. Серия: Халықаралық қатынастар және аймақтану Атындағы ҚазХҚжӘТУ. Абылай ханның. – 2023. – 51 том, № 1. –  C. 110-121. https://bulletin-irr.ablaikhan.kz/index.php/j1/article/view/243

    DOI: https://doi.org/10.48371/ISMO.2023.51.1.008 (ҒжЖБССҚК);

    3.             Academic mobility through the prism of the system of international relations: Kazakhstan dimension // Хабаршы ҚазҰУ. Халықаралық қатынастар және халықаралық құқық сериясы, [S.l.], v. 95, n. 3, p. 26-38, sep. 2021. (ҒжЖБССҚК) ISSN 2618-1215.  https://bulletin-ir-law.kaznu.kz/index.php/1-mo/article/view/1233 

    DOI: https://doi.org/10.26577/IRILJ.2021.v95.i3.02;

    4.             "Бір белдеу - бір белдеу" мегажобасының әлеуметтік-экономикалық мәні мен тәрбиелік міндеттері // Жаңа Жібек жолы халықаралық форумының материалдары (Алматы 2017 ж.) "Бір белдеу – бір жол" елдерінің білім беру саласындағы ынтымақтастық және инновациялар 28-30 маусым 2017 ж. - Б. 36-37;

    5.             Проблемы реформирования образовательной системы Казахстана // Дискурс" ғылыми журналы Пи", №3-4 (28-29), 2017 б. 210-218 (РҒДИ) https://madipi.ru/journals/show/problemy_reformirovaniya_obrazovatelnoj_sistemy_kazaxstana

    https://dx.doi.org/10.17506/dipi.2017.2829.34.210218

    6.             Актуальные проблемы современного казахстанского общества  – LAP LAMBERT Academic Publishing. – Германия. – 2015 – 112 б. http://surl.li/fybuw .

     

    Жобаны бірлесіп орындаушы

    - Қазақстан Республикасы экономикалық дипломатиясының нысандарының, құралдары мен құралдарының сипаттамасы;

    - ҚР экономикалық дипломатиясының ерекшеліктерін, ұлттық мүдделерді қорғау, елдің сыртқы экономикалық қауіпсіздігін әлемдік деңгейде қамтамасыз ету жөніндегі құралдар мен құралдарды анықтау;

    -отандық нарық үшін қауіптердің алдын алу және отандық бизнесті қолдау әдістерін талдау, халықтың қажеттіліктерін қанағаттандыру бойынша бизнес-құрылымдармен байланыстарды кеңейту тетіктері,

    - ҚР-дағы экономикалық дипломатияның өзекті мәселелері бойынша дөңгелек үстел ұйымдастыруға қатысу,

    5

    Нығметова Балжан Мансұрқызы

    Абылай хан атындағы ҚазХҚжӘТУ, 1 курс  докторанты («8D031 –Халықаралық қатынастар»)

    https://orcid.org/0009-0002-5912-0245

     

    1.A new direction of humanitarian diplomacy as a foreign policy tool https://journal-cademic.com/f/mezhdunarodnyj_nauchnyj_zhurnal_akademik_2006_1.pdf - 2022;

    2. Гуманитарлық дипломатия сыртқы саясаттың заманауи құралы ретінде https://sibac.info/conf/sociology/lxvi/281809 – 2023.

    Жоба іздеуші

    - Екіжақты және көпжақты экономикалық және сауда келіссөздерін жүргізу нысандарын талдау;

    - халықаралық қатынастардағы экономикалық дипломатияны зерттеу әдістемесін зерттеу;

    - инвестиция тартудағы ҚР экономикалық дипломатиясының рөлін анықтау;

    - ҚР-дағы экономикалық дипломатияның өзекті мәселелері бойынша дөңгелек үстел ұйымдастыруға қатысу;

    - аралық және қорытынды есептерді жасау;

    Печать E-mail

    универсиада замена